Στο άκουσμα μιας απρόσμενης απώλειας οι άνθρωποι σοκάρονται. Το απροσδόκητο τους ταράζει. Τις περισσότερες φορές όταν πεθαίνει κάποιος, η πρώτη ερώτηση που κάνει ο κόσμος είναι τι έγινε και από τι προκλήθηκε η απώλεια; Υπήρχε πρόβλημα υγείας; Το γνώριζαν; Ήταν ατύχημα;
Τι μας προσφέρουν άραγε αυτές οι ερωτήσεις και που αποσκοπούν; Δεν είναι η περιέργεια, αλλά η ανάγκη για ενημέρωση. Γιατί αυτή η ενημέρωση και η πληροφόρηση μας προσφέρει ασφάλεια και ένας είδος ελέγχου πάνω στην δική μας ζωή. Κατά κάποιο τρόπο μειώνουμε στο μυαλό μας τις πιθανότητες κάτι τέτοιο, απρόσμενο να συμβεί και σε εμάς, γιατί δεν πληρούνται οι παράγοντες. Λέμε ήταν οι συγκυρίες ή υπήρχε συγκεκριμένο θέμα υγείας… Πόσες φορές δεν αισθανθήκαμε ένα είδος ανακούφισης ή δεν σκεφτήκαμε «Α, είχε πρόβλημα με την καρδιά του…», στον χαμό κάποιου; Αυτή η ανακούφιση έρχεται ως αποτέλεσμα της σκέψης «Εφόσον εγώ δεν έχω αυτή την πάθηση, είμαι ασφαλής!» Έστω κι αν αυτή η ασφάλεια είναι ψευδής ως ένα βαθμό.
Οι άνθρωποι δυσκολευόμαστε να διαχειριστούμε την ιδέα του θανάτου και το γεγονός ότι δεν έχουμε κανένα έλεγχο πάνω σε αυτό. Εάν το δούμε ρεαλιστικά και αντικειμενικά, μπορεί να συμβεί στον οποιονδήποτε, σε οποιαδήποτε ηλικία και για οποιοδήποτε λόγο. Όμως είναι στη φύση μας να έχουμε την ανάγκη να το αγνοούμε, έτσι ώστε να κρατιόμαστε σε μία ισορροπία. Ζούμε την καθημερινότητα μας και πρέπει να ζούμε την καθημερινότητα μας, χωρίς να σκεφτόμαστε πόσο πιθανό είναι να μας συμβεί κάτι αρνητικό. Εναλλακτικά θα ήμασταν όλοι αδρανοποιημένοι και μη λειτουργικοί. Μόνο στο άκουσμα κάποιας απώλειας φέρνουμε στο μυαλό μας αυτό το λογισμό και αυτομάτως στοχεύουμε στην εξουδετέρωση της πιθανότητας να μας συμβεί κάτι αντίστοιχο. Υπάρχουν όμως και άτομα τα οποία δεν μπορούν να διαχειριστούν το άκουσμα ενός θανάτου και αναπτύσσουν φοβίες και τραύματα. Άλλοτε τους επηρεάζει σε τέτοιο βαθμό που δεν μπορούν να λειτουργήσουν στην καθημερινότητα τους, δυσκολεύονται να κοιμηθούν, λαμβάνουν υπέρμετρα μέτρα ασφαλείας για την υγεία τους, περιορίζουν τις δραστηριότητες τους, ώστε να ελαχιστοποιήσουν όσο μπορούν την πιθανότητα κάποιου ατυχήματος κτλ. Σε αυτές τις περιπτώσεις, είναι απαραίτητη η βοήθεια από κάποιον ειδικό, καθώς κάτι τέτοιο μπορεί να επιδεινωθεί σε τέτοιο βαθμό, που να υπάρχουν σοβαρές επιπτώσεις στην ψυχική υγεία του ατόμου.
Κατσαούνη Μαρία- Ψυχολόγος Υγείας (MSc)